Lược sử Gia Đình Phật Tử Giác Minh

Để tìm hiểu nguồn gốc GĐPT miền Bắc sinh hoạt tại Miền Nam, chúng tôi cố gắng sưu tầm để viết về Lược sử Gia Đình Phật Tử Giác Minh, vốn là con chim đầu đàn của các GĐPT họ Giác. Những người có có trách nhiệm kẻ còn, người mất nên việc sưu tập có nhiều khó khăn, hy vọng sẽ có được những góp ý, bổ túc cho những sai lầm và thiếu sót vốn không thể tránh khỏi.

Phúc Trung

Do có nhiều anh chị em đã sinh hoạt GÐPT ở miền Bắc yêu cầu. Vào lúc 17 giờ ngày 10-7-1955 Ðại Ðức Thích Thanh Cát (nay là Hòa Thượng Thích Thanh Cát) trong Ban Ðại Diện Tăng Già Bắc Việt, đã chủ tọa một phiên họp với các anh chị em này tại chùa Giác Minh (số 578 Phan Thanh Giản, Quận 3 Sàigòn). Trong phiên họp, Ðại Ðức Thanh Cát tuyên bố " Vì trước đây có một số em yêu cầu chúng tôi thành lập Gia Ðình Phật Tử cho các em có nơi tu học. Bởi thế nên tôi thay mặt Ban Ðại Diện Tăng Già, thành lập một Gia Ðình Phật Tử, mục đích: để các em phật tử Nam và Bắc có cơ kết chặt dây thân thiện trong bầu không khí đạo vị và hơn nữa để cho các em được huấn luyện về Ðức, Trí, Giáo dục theo tinh thần Phật Giáo". Từ phiên họp này, một GÐPT thuộc ban Ðại diện Tăng Già Bắc Việt (sau đổi thành Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam) đã chính thức thành lập. Vì sinh hoạt tại chùa Giác Minh nên lấy tên là Gia Ðình Phật Tử Giác Minh. Gia trưởng đầu tiên là Ðại Ðức Thanh Cát. Thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:

Liên Ðoàn Trưởng: - Chị Trần thị Tuyết Trinh
Ðoàn trưởng Ðoàn Thiếu Niên: - Anh Ðỗ Thế Hiền
Ðoàn phó Ðoàn thiếu niên: - Anh Phan Huy Thanh
Ðoàn trưởng Ðoàn Thiếu Nữ: - Chị Tuệ Tâm Trần Thị Kim Tâm
Ðoàn phó Ðoàn thiếu nữ: - Chị Ðào Thị Thành
Ðoàn trưởng Ðoàn Ðồng niên: - Anh Tâm Linh Nguyễn Ngọc Nguyên
Ðoàn phó Ðoàn Ðồng niên: - Anh Tuệ Linh Nguyễn Công Sản
Ðoàn trưởng Ðoàn Ðồng nữ: - Chị Trần Thị Kim Dung
Ðoàn phó Ðoàn Ðồng nữ: - Chị Trần Thị Thanh Minh
và một số các huynh trưởng khác như anh Nguyễn Tư Cự, anh Bạch Vọng Giang...

GĐPT Giác Minh (1955)

Chị Trần Thị Tuyết Trinh (ảnh 2005)

Gia Ðình Phật Tử Giác Minh là con chim đầu đàn của các Gia Ðình thuộc Ban Hướng Dẫn GÐPT Giáo hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam. Thời gian sau, Ðại Ðức Thích Ðức Nhuận làm Gia Trưởng thì Gia Ðình Phật Tử Minh Tâm tái hoạt động ở Hội Việt Nam Phật Giáo tại chùa Phước Hòa. Các huynh trưởng Gia Ðình Giác Minh phải sinh hoạt cả hai Gia Ðình.

ĐĐ. Thích Đức Nhuận (1924-2002)

Sau khi Ðại Ðức Ðức Nhuận bàn giao lại cho Ðại Ðức Thanh Cát làm gia trưởng, Ðại đức Thanh Cát yêu cầu huynh trưởng chỉ hoạt động cho một gia đình mà thôi. Do đó, một số huynh trưởng sang Minh Tâm, số còn lại là chị Ðào Thị Thành, chị Nguyễn Thị Thủy, chị Phương, anh Nguyễn Tín, anh Phan Huynh Thanh, anh Khoan Hồng, chị Ðào Thị Thành là Liên Ðoàn Trưởng.

ĐĐ. Thích Chính Tiến (1928-2010)

GĐPT Giác Minh đi cắm trại ở Lái Thiêu với ĐĐ Chính Tiến năm 1957, do Phan Huy Thanh hướng dẫn
(Thiếu Niên có: Nguyễn Quốc Hùng, Hoài, Đào Đức Khiết…)
(Thiếu Nữ có: Chuyên, Hòa, Mạnh, Vân, Bảy, Huỳnh, Hoa …)
(Nữ Oanh Vũ có: Nhuận)

Ðến năm 1957, Ðại đức Chánh Tiến, Ủy viên Thanh Niên của Giáo hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam, kiêm Gia trưởng. Vì Ðại đức là trụ trì chùa Kim Cương (đường Trương Tấn Bửu) nên Gia Ðình Giác Minh dời về đây sinh hoạt. Anh Tâm Lạc Nguyễn văn Thục, nguyên Phó Trưởng Ban Hướng Dẫn GĐPT thuộc Hội Phật Học Nam Việt, được mời làm Liên Ðoàn Trưởng. Thành phần Ban Huynh Trưởng như sau :

Liên Ðoàn Trưởng: Tâm Lạc Nguyễn Văn Thục
Liên Ðoàn Phó: anh Nguyễn Tín
Ðoàn Trưởng Ðoàn Nam Phật Tử La Hầu La: Anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui
Ðoàn Trưởng Thiếu Niên: Anh Dũng
Ðoàn Trưởng Thiếu Nữ: Chị Ðào Thị Thành
Ðoàn Phó: Chị Phương
Ðoàn Trưởng Nam Oanh Vũ: Anh Minh
Ðoàn Trưởng Nữ Oanh Vũ: Chị Tố
Ủy viên Hoạt Ðộng Thanh Niên - Xã hội: anh Phan Huy Thanh

Tâm Lạc Nguyễn Văn Thục (1927-2007)

Trong thời gian làm Liên Ðoàn Trưởng, anh Tâm Lạc đã củng cố lại tổ chức, phát triển đoàn sinh, mở khóa huấn luyện Ðội Chúng trưởng CA DIẾP, thành lập Ðoàn Nam Nữ Phật Tử La Hầu La. Ðoàn La Hầu La là hạt nhân, sau này anh Nguyễn Quang Vui thành lập Trường Ðào Tạo Huynh trưởng A Dật Ða.

Khoảng đầu năm 1958, vì giữ chức Tổng Thư Ký Ban Trị Sự Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại miền Nam, Ðại Ðức Chánh Tiến phải về chùa Giác Minh lo phật sự. Gia Ðình Giác Minh lại chuyển về chùa Giác Minh sinh hoạt.

Đoàn La Hầu La và Thiếu Niên chụp ảnh trước rạp Thái Bình nhân lễ Thành Đạo năm 1958

Cuối năm 1958, anh Tâm Lạc rời Gia Ðình, anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui làm Liên Ðoàn Trưởng, bác Tâm Thông Nguyễn Ðức Lợi, Chủ sự Phòng Vật Liệu Tổng Nha Bưu Điện Sàigòn, nguyên gia trưởng GÐPT ở Hà Nội, được mời làm gia trưởng thay thế Ðại Ðức Chánh Tiến.

Gia Trưởng Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi (1908-1977)

Ban Huynh Trưởng gồm có:

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Ðoàn Trưởng : anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui
Liên Ðoàn Phó: Anh Phan Huy Thanh
Ðoàn La Hầu La : Tự Trị
Ðoàn Trưởng Ðoàn Thiếu Niên; Anh Liên Phú (nay là HT. Chơn Kim ở Đơn Dương)
Ðoàn Trưởng Ðoàn Thiếu Nữ: Chị Cung Thị Lan Phương
Ðoàn Trưởng Nam Oanh Vũ: Anh Tâm Ðịnh Phan Văn Bưởi (Trúc Hải)
Ðoàn Trưởng Nữ Oanh Vũ : Chị Thuỷ.

Tâm Trí Nguyễn Quang Vui

Một thời gian ngắn sau đó, Ban Huynh Trưởng được cải tổ như sau:

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Tâm Trí Nguyễn Quang Vui
Liên Đoàn Phó: Nguyên Thông Nguyễn Đình Thống
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Phật Tử La Hầu La: Tâm Định Phan Văn Bưởi
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Phúc Trung Huỳnh Ái Tông
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Cung Thị Lan Phương
Đoàn Trưởng Nam Oanh Vũ: Lê Xuân Thiệu
Đoàn Trưởng Nữ Oanh Vũ: Diệu Kim Nguyễn Thị Ngân

Gia Đình Phật Tử Giác Minh năm 1959 do Nguyễn Quang Vui làm LĐT
Ảnh chụp Đoàn La Hầu La, Thiếu Niên và Nam Oanh Vũ

Liên Đoàn Phó Nguyễn Đình Thống chụp ảnh với Đoàn Thiếu Nữ và Nữ Oanh Vũ

Năm 1959, anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui, vì việc riêng rời khỏi Gia Đình Phật Tử Giác Minh, sau đó anh dồn mọi nổ lực để thành lập Ban Hướng Dẫn Gia Đình Phật Tử thuộc Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, và mở khóa huấn luyện Huynh Trưởng Tuệ Tạng.

Anh Phúc Trung Huỳnh Ái Tông, Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Niên, thay anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui làm Liên Đoàn Trưởng Gia Đình Phật Tử Giác Minh.

Phúc Trung Huỳnh Ái Tông

Thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Trung Huỳnh Ái Tông
Liên Đoàn Phó: Nguyên Thông Nguyễn Đình Thống
Đoàn Trưởng Đoàn La Hầu La: Tâm Định Phan Văn Bưởi
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Niên: Nguyễn Khánh Thuận
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Tâm Huệ Đoàn Thị Kim Cúc
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Lê Xuân Thiệu
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Khoan Lê Thị Dung

Vào dịp Hè năm 1960, anh Tâm Trí Nguyễn Quang Vui và anh Phúc Trung Huỳnh Ái Tông, có mâu thuẩn về tổ chức nội bộ các GĐPT thuộc Ban Hướng Dẫn GĐPT Giáo Hội Tăng Già Bắc Việt tại Miền Nam, nên anh Huỳnh Ái Tông rời bỏ chức vụ Phó Tổng Thư ký BHD/GĐPT/GHTGBVTMN và Liên Đoàn Trưởng GĐPT Giác Minh, sang sinh hoạt ở GĐPT Minh Tâm, tại chùa Phước Hòa, thuộc Hội Việt Nam Phật Giáo.

Anh Phúc Trí Bùi Thế San, Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ lên thay anh Huỳnh Ái Tông làm Liên Đoàn Trưởng từ năm 1960-1961, Ban Huynh Trưởng, gồm có:

Phúc Trí Bùi Thế San

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Trí Bùi Thế San
Liên Đoàn Phó: Phúc Tuệ Nguyễn Đình Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Phúc Tuệ Nguyễn Đình Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc An Đặng Quang Sước
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Khoan Lê Thị Dung

Gia Đình Phật Tử Giác Minh do Bùi Thế San làm LĐT

Hè năm 1961, anh Phúc Trí Bùi Thế San, tốt nghiệp Sư Phạm, anh được bổ đi làm, nên anh Nguyễn Đình Nam lên thay:

Ban Huynh Trưởng gồm có:

Phúc Tuệ Nguyễn Đình Nam

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Tuệ Nguyễn Đình Nam

Liên Đoàn Phó: Phúc An Đặng Quang Sước
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Huỳnh Hữu Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Thu Nguyễn Thị Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc Văn Bùi Thọ Thi
Đoàn Phó Đoàn Nam Oanh Vũ: Phan Thái Hà và Mai Viết Đa
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Đoàn Phó Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Hoa Trần Thị Mai Hương, Lê Thị Tuyết, Nga

Năm 1963, anh Nguyễn Đình Nam ngưng sinh hoạt , anh Đỗ Văn Khôn lên thay thế, thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:

Tuệ Linh Đỗ Văn Khôn

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Tuệ Linh Đỗ Văn Khôn
Liên Đoàn Phó: Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Phật Tử: Diệu Khoan Lê Thị Dung
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Thiện Thuận Đào Hiếu Thảo
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nam: Phạm Minh Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Thu Nguyễn Thị Tâm
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Nguyễn Thị Thúy
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc Văn Bùi Thọ Thi
Đoàn Phó Nam Oanh Vũ: Phạm Thái Hà, Mai Viết Đa
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Đoàn Phó Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Hoa Lê Thị Tuyết

Ban Huynh Trưởng Do Đỗ Văn Khôn làm LĐT trước năm 1964

BHT/GĐPT Giác Minh dự Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Miền Vĩnh Nghiêm tháng 4 năm 1964

Từ tháng 10 năm 1965, Đỗ Văn Khôn thôi giữ chức Liên Đoàn Trưởng, chị Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh thay thế, giữ chức vụ nầy đến tháng 2 năm 1969.

Thành phần Ban Huynh Trưởng gồm có:

Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh

Gia Trưởng: Bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi
Liên Đoàn Trưởng: Diệu Hưng Nguyễn Thị Cảnh
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: Thiện Thuận Đào Hiếu Thảo
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nam: Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Diệu Thu Nguyễn Thị Tâm
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Nguyễn Thị Bình
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Phúc Văn Bùi Thọ Thi
Đoàn Phó Đoàn Nam Oanh Vũ: Thiện Thanh Đặng Đình Khiết
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương
Đoàn Phó Đoàn Nữ Oanh Vũ: Diệu Hoa Lê Thị Tuyết

Năm 1967, GHPGVNTN bị chia đôi, Gia Đình Giác Minh bị Trụ trì là Đại Đức Thích Thanh Cát đình chỉ sinh hoạt tại chùa. GĐPT Giác Minh phải dời sang chùa Từ Quang của Thượng Tọa Thích Tâm Châu, bên cạnh chùa Giác Minh để tiếp tục sinh hoạt, sau đó dời sang Việt Nam Quốc Tự, 16 Trần Quốc Toản. Thời gian nầy do Đặng Đình Dũng làm Liên Đoàn Trưởng.

Năm 1971, Thượng Tọa Thích Đức Nhuận cho phép GĐPT Giác Minh sinh hoạt lại tại chùa Giác Minh, nhưng GĐPT Giác Minh đang sinh hoạt tại VNQT không muốn dời về chùa Giác Minh, nên đã thành lập lại GĐPT Giác Minh, sinh hoạt tại chùa Giác Minh, thành phần BHT như sau:

Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm

Gia Trưởng: Thượng Tọa Thích Đức Nhuận
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: La Kiến Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Vũ Thị Nguy
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Tâm Diệu Dương Thị Mỹ
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Lê Như Đông
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Cao Bích Phượng

Năm 1972 thành phần  BHT thay đổi như sau:

Gia Trưởng: Thượng Tọa Thích Quảng Độ
Liên Đoàn Trưởng: Phúc Tịnh Phạm Minh Tâm
Liên Đoàn Phó: Thiện Thanh Đặng Đình Khiết
Đoàn Trưởng Đoàn Kanishka (Ngành Thanh: Nam và Nữ) Đặng Đình Khiết kiêm.
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam: La Kiến Nam
Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nữ: Vũ Thị Nguy
Đoàn Phó Đoàn Thiếu Nữ: Tâm Diệu Dương Thị Mỹ
Đoàn Trưởng Đoàn Nam Oanh Vũ: Châu Văn Đông (thành viên Kanishka)
Đoàn Trưởng Đoàn Nữ Oanh Vũ: Đặng Kim Kiểm

Tháng 2 năm 1973, thầy trụ trì chùa Giác Minh T.T. Thích Thanh Cát yêu cầu GĐPT Giác Minh rời khỏi chùa, nên GĐPT Giác Minh dời sang sinh hoạt tại Niệm Phật Đường Khánh Anh, trong con hẽm xế cửa Học viện Quốc Gia Hành Chánh, đường Trần Quốc Toản.

 

Năm 1974, GĐPT Giác Minh lại dời sinh hoạt từ NPĐ Khánh Anh, đến chùa Vinh Nghiêm sinh hoạt và giải tán tại đây vào khoảng 30-04-1975. Từ khi tái lập sinh hoạt tại chùa Giác Minh, đến NPĐ Khánh Anh và đến Tổ đình Vĩnh Nghiêm, Thầy Đức Nhuận rồi bác Tâm Thông Nguyễn Đức Lợi thay nhau làm Gia trưởng.

 

Từ năm 1971 đến năm 1975, có 2 GĐPT Giác Minh cùng tồn tại, hoạt động riêng biệt.

Sau năm 1975, các GĐPT Giác Minh, ngưng sinh hoạt, cho đến năm 1993, Gia Đình Giác Minh tái hoạt động lại tại chùa Giác Minh, do Minh Đạt Đặng Đình Dũng làm Liên Đoàn Trưởng.

GĐPT Giác Minh tái lập lại tại chùa Giác Minh 1993. Htr Diệu Lệ Nguyễn Thị Dương

Minh Đạt Đặng Đình Dũng

Về sau GĐPT Giác Minh dời đến Chùa Lâm Tế trên đường Nguyễn Trãi sinh hoạt do Diệu Minh Lê Thị Nga làm LĐT

Diệu Minh Lê Thị Nga

Sau đó, GĐPT Giác Minh dời đến chùa Linh Sơn ở đường Cô Giang sinh hoạt, cuối cùng GĐPT Giác Minh  đổi tên theo ngôi chùa nầy là Gia Đình Phật Tử Linh Sơn.

Từ đó GDPT Giác Minh không còn nữa và cho đến ngày nay cũng chưa đủ nhân duyên để tái hoạt động, vì những con chim Oanh Vũ xưa, nay cũng ngoài 60, đã mõi cánh tung bay.

Lexington, June 15^th. 2015