Trở lại Việt Nam
Phúc Trung
Nhà tôi và tôi về Việt Nam theo chuyến bay của hảng Hàng không United Airline, khởi hành từ Chicago lúc 12 giờ trưa ngày Thứ Bảy 4-6-2005, tới Hồng Kông lúc 7 giờ đêm hôm sau, rồi đến Việt Nam vào lúc 10 giờ đêm Chủ nhật 5-6-2005, nhưng chuyến bay ấy không bình thường, trước tiên là bị hoãn lại từ 12 giờ trưa, đến 6 giờ chiều mới cất cánh, thay vì đi thẳng tới Hồng Kông mất 15 giờ, không hiểu vì sao lộ trình thay đổi, sau khi bay xuyên Thái Bình Dương, vào đất Liên Xô, bay ngang thủ đô Ulanbato của Mông Cổ, rồi phải đáp xuống thủ đô Bắc Kinh của Trung Hoa để đổ xăng, sau đó mới bay tiếp đến Hồng Kông vào lúc 1 giờ sáng, hành khách đã ngồi trên phi cơ tất cả 19 tiếng đồng hồ! Đến phi trường Hồng Kông lại phải hấp tấp chuyển phi cơ, để tiếp tục bay về Sàigòn, đến Tân Sơn Nhất gần 4 giờ sáng ngày Thứ Hai 6-6-2005. Phi trường hết sức vắng vẻ, đang chuẩn bị cho một ngày mới để đưa khách rời khỏi Việt Nam.
Vì chuyến đi vất vả, tôi nằm nhà trọn ngày, ngày hôm sau tôi đến thăm bác Tôn Thất Liệu, gửi cho bác US$220.00, tiền của anh chị em Ái Hữu Vĩnh Nghiêm giúp Bản Tin Vĩnh Nghiêm, bác cho tôi biết, tiền anh chị em giúp trước kia vẫn còn. Tôi hẹn một ngày nào đó sẽ trở lại thăm Bác, rồi đi vài nơi khác.
Sau đó, chúng tôi đi Đà Lạt vài hôm với anh, chị, em gái cùng với cháu ngoại của tôi, những ngày chúng tôi đến, Đà lạt mưa, thành ra tôi không thể đưa họ đi chơi nhiều nơi, đó là lần đầu tiên họ đến thành phố này, có viếng chùa Linh Sơn, Thiên Vương Cổ Sát, có vào thăm Dinh Bảo Đại, đến hồ Than Thở, Thung lũng Tình Yêu, Vườn hoa thành phố và Trúc Lâm Thiền Viện một lần vào buổi chiều sau 5 giờ, khách ra về hết, chùa đang được quét dọn, trời lại lất phất mưa, hôm sau trở lại vào buổi sáng trời lại đổ cơn mưa, tôi chạy dưới mưa vào phòng phát hành kinh sách để thỉnh vài cuốn băng, do có người bạn nhờ tìm băng Hòa Thượng Thanh Từ giảng vì sao ra thất.
Năm năm trước theo Tour của SaigonTourist, tôi đã nghỉ ở khách sạn Á Đông 65 Nguyễn Văn Trổi, tôi muốn đi thăm anh Võ Văn Toàn ở cùng đường ấy, nhưng không nhớ địa chỉ, nên lần này tôi quyết tìm đến thăm anh. Tôi cố gắng đi theo trí nhớ của 15 năm trước đi quanh co trong con đường hẻm, cuối cùng phải hỏi một người, nhờ người ấy chỉ, tôi đã tìm gặp được anh Toàn. So ra anh đã già đi nhiều, cũng có thể vì anh đã để râu, vài chòm râu bạc. Mười lăm năm trước, anh đã chiêu đãi tại nhà cả phái đoàn Huynh Trưởng GĐPT Vĩnh Nghiêm, nào là anh Chương, Nữu, Hải, Kiều, Chị Oanh, Dương, Thanh, Sáp… ở Đà Lạt có anh Nguyễn Châu, Thạnh, Để …, đông, vui.
Anh và tôi ngoài việc thăm hỏi nhau về sức khỏe, gia đình, còn trao đổi nhiều về tình hình Phật giáo trong và ngoài nước, anh hỏi tôi về dư luận chuyến đi của Thầy Nhất Hạnh, tôi có hứa sẽ chuyển cho anh bài Nguyễn Châu viết "Cái chết của một thiền sư"
Trên đường về, có ghé thác Pren, nay có thêm một chiếc cầu treo, có tượng của một người thuộc dân tộc thiểu số, và hồ nuôi cá sấu. Nơi đây tôi mua một sâu chuỗi kim cang 108 hạt (trước kia thường gọi là chuỗi bồ đề, vì thật ra cây bồ đề không có hạt),
Trong chuyến đi này, nhà tôi có mua vài vật kỷ niệm như tranh ghép gỗ tứ thời: Mai, Lan, Cúc, Trúc. Đặc biệt thấy tôi thích, nhà tôi mua một tượng danh mộc đức Bồ Đề Đạt Ma, tôi thích vì tượng khăc rất sống động, gương mặt quắc thước mang đậm nét đặc thù của chư tổ Đông độ, tượng tổ vai vác một bó củi, trên ấy máng một cái nón lá và một chiếc giày, ghi lại truyền thuyết: Vua Hậu Ngụy sai Tống Vân đi sứ ở Tây Vực, khi Tống Vân trở về đến núi Thông Lãnh gặp Tổ Bồ Đề Đạt Ma, tổ quảy một chiếc dép đi nhanh như bay về hướng Tây, Tống Vân hỏi:
- Thầy đi đâu ?
Tổ đáp:
- Ta về phương Tây.
Rồi tổ nói thêm:
- Chủ ông đã chán đời rồi!
Tống Vân về đến Trung Quốc, vua Minh Đế đã băng hà, vua Trung Đế lên kế vị, Tống Vân trình bày sự việc thấy tổ quảy dép đi về hướng Tây. Vua ra lệnh cho mở tháp và mở quan tài, quan tài chỉ còn một chiếc dép. Vua sắc chỉ đem chiếc dép về thờ ở chùa Hoa Nghiêm, nay không còn vì đã thất lạc từ lâu.
Phải chăng nhục thân tổ đã bị mất, bày ra chuyện Tống Vân vừa nêu cớ mất vừa tô điểm thêm cho xứng với bậc siêu phàm.
Tôi có hẹn gặp lại bác Liệu và vài anh chị em, vì Trưởng Trần Hữu Định ở Úc có một tấm lòng với phong trào của chúng ta, anh đã ủng hộ một triệu đồng Việt Nam, đã Email cho tôi địa chỉ và số điện thoại của chị Trần Thị Tuyết Trinh, để tôi đến đó nhận tiền, tôi đã in Email đó, nhưng tại Việt Nam, tôi không tìm thấy bản in này, tôi phải gọi đến Tổng Đài điện thoại ở Sàigòn để xin số điện thoại của Nhà may Sỹ Hoàng, tôi gọi đến đó để hỏi thăm chị Trần Thị Kim Dung. Gia Đình này gồm có chị Trinh, chị Tâm, chị Dung, chị Minh, chị Châu, anh Định, cô Y, cô Như và cả anh Tuệ Linh đều đi sinh hoạt Gia Đình Phật Tử, người thân thiết nhất với tôi là anh Tuệ Linh, người tôi mến nhất là chị Kim Dung, lần trước tôi về, chị Kim Dung mời nhà tôi và tôi tối nào đó đi tàu trên sông Sàigòn với chị để nghe nhạc giao lưu, tôi bận nên từ chối. Lần này sau khi cho địa chỉ và điện thoại của chị Tuyết Trinh, chị còn nói thêm:
- Này Tông! Không phải nói qua điện thoại là xong đó nghe! Tối nào đến đây chơi, đến trước 7 giờ để chị dễ xếp chỗ ngồi xem trình diễn, nhớ đó nhé!
Tôi đã: "- V âng ạ !" nhưng rồi không thể đến, bởi vì thì giờ ít quá và Sàigòn buổi chiều trời thường hay mưa.
Ngày 13-6-2005, sau khi có địa chỉ, tôi đã đến gặp chị Tuyết Trinh, có lẽ đã 45 năm rồi, tôi mới gặp lại chị lần thứ hai, lần thứ nhất tôi gặp chị, vào dịp kỵ cơm thân phụ của chị, nơi căn nhà trong hẻm đường Hòa Hưng, gần khám Chí Hòa năm 1960. Năm đó, tôi sinh hoạt tại Gia Đình Phật Tử Minh Tâm, lúc ấy chị Trinh đã ngưng sinh hoạt. Tôi đã dài dòng một chút để giới thiệu chị Trần Thị Tuyết Trinh là Liên Đoàn Trưởng đầu tiên của Gia Đình Phật Tử Giác Minh, do chị đã ngưng sinh hoạt từ lâu, nên ít người biết chị, vì vậy tôi có xin chị chụp một tấm ảnh, mục đích trình làng hình ảnh chị Liên Đoàn Trưởng đầu tiên của GĐPT Giác Minh.
Rời nhà chị Trinh, tôi đến ngay nhà Bác Liệu nhưng cũng đã trễ hẹn đôi chút, trong nhà chờ tôi có chị Nguyễn Thị Oanh và Trần Đình Hùng.
Dịp này, tôi gửi cho Bác một triệu của Trần Hữu Định và US$20.00 của chị Lê Dương Mỹ, số là trước khi lên đường, tôi báo qua Email đã nhận được tiền của những ai, khi tôi về đến Sàigòn vài hôm, con tôi điện thoại báo là Mỹ nhờ tôi ứng cho US$20.00, nếu chưa nhận được check.
Bác Liệu có lưu ý rằng trước đây Bác gửi thư nói về việc tổ chức Hội ngộ Ái hữu Vĩnh Nghiêm Hải ngoại, đó chỉ là gợi ý hoàn toàn không có sự áp đặt. Bác nhấn mạnh thêm chúng ta rất gắn bó nhau, ở Hải ngoại thì lo cho trong nước, trong nước lo cho Hải ngoại.
Bác cũng cho biết là nhờ có tập Gia Đình Phật Tử Miền Vĩnh Nghiêm mà Thầy Thanh Phong, Trụ trì Tổ Đình Vĩnh Nghiêm hiểu rõ và ca ngợi hoạt động của chúng ta.
Nhơn dịp này, tôi cũng đề cập hai vấn đề, một là Bản Tin GĐPT Vĩnh Nghiêm, cần có bài vở thể hiện sinh hoạt của các GĐPT Vĩnh Nghiêm, Trần Đình Hùng cho rằng các Gia Đình không có đóng góp bài vở, tôi thêm ý kiến là khuyến khích họ, nếu không nữa thì tìm những tin tức sinh hoạt của họ. Hùng hứa sẽ lưu ý việc này, để làm cho tốt hơn.
Và Ban Chấp Hành Ái Hữu Vĩnh Nghiêm Hải Ngoại sẽ thỉnh ý Sư Ông Trí Hiền, để xác định lại, nếu Quỹ Từ Bi giao cho Ban Chấp Hành thì Ban Chấp Hành muốn biết gửi về cho ai nhận, để GĐPT Vĩnh Nghiêm sẽ thực hiện Công tác xã hội. Mọi người đồng ý gửi về cho Bác.
Sau đó vài hôm, Hùng gọi điện thoại đến cho biết Bác Liệu và Hùng muốn gặp tôi, uống cà phê, nói chuyện tâm tình, tôi nhận lời nên tối Thứ Năm 16-6-2005, Hùng đến chở tôi đến nhà Bác, rồi cả ba Bác cháu đến một quán cà phê gần chợ Phú Nhuận. Quán có vẻ vắng nên rất thơ mộng, bên ngoài trời lại lác đác những hạt mưa rơi, chuyện tâm tình nên những kỷ niệm xưa được nhắc đến với Thầy Chính Tiến, với anh Thu, anh Tuệ Linh, với anh Văn Tâm Sỹ và cả anh Toàn ở Đà Lạt …, tôi không thể quên, nhớ dai diết đến hình bóng của Bác Đức Lợi, với anh Vui, anh Thống, anh Thu ngồi uống cà phê nơi quán gần ngã tư Phú Nhuận, nay kẻ còn, người mất, rồi thời gian sẽ vùi lấp cả hình hài, cái còn lại chỉ là những cảm tình rời rã.
Bác hẹn anh em mời tôi đến quán của Năm Nữu, rồi chia tay nhau, Hùng chở tôi về nhà, tặng cho tôi hai quyển sách một là Bát Nhã Tâm Kinh do Bác sĩ Nhi khoa Trần Hồng Ngọc viết, hai là một tập sách có nhiều người viết về Thiều Chửu Nguyễn Hữu Kha nhân 50 năm kỷ niệm ngày ông trầm mình ở sông Đuống, Thái Nguyên để bày tỏ tấm lòng vì Đạo vì nước của mình, ông được ca ngợi, tôn vinh là nhà yêu nước, học Phật uyên thâm và chân chính. Tôi thích Thiều Chửu cũng như Đoàn Trung Còn, kẻ Bắc người Nam đều là những nhà học Phật uyên thâm. Còn Bác Sĩ Trần Hồng Ngọc, mấy đứa con tôi đều có chữa trị với ông, nghe nói sau này ông có một đứa con gái bị tai nạn xe hơi chết, có lẽ cái chấn động ấy cho ông thấy "Sắc tức thị không…", nên ông đã tìm đến với Phật giáo, đi sâu vào Phật giáo.
Ngày 19-6-2005, tôi đi chùa Linh Sơn Cổ Tự ở núi Dinh, Hùng ngõ ý trước đó muốn theo tôi viếng chùa, khi đi tôi có gọi cho Hùng biết, nhưng anh chàng ta bận nên hẹn lại lần khác. Về chùa lần này chư Tăng, Ni vẫn thế nhưng khách vãng lai không có, đêm tôi có dự một thời kinh công phu buổi tối, sau đó nằm một mình trong phòng, nghe tiếng Bán chung hòa lẫn với Đại hồng chung, tôi cảm nhận sự thanh tịnh của ngôi chùa trên núi, có tiếng mõ gia trì rất đều nhưng lúc bổng lúc trầm như xa như gần ru tôi vào giấc ngủ trễ tràng vì không mưa, trời oi bức của những ngày nắng hạn. Hôm sau chúng tôi xuống núi.
Chiều Thứ Tư 22-6-2005, Hùng chở tôi đến quán của Năm Nữu nằm trên đường Trần Hưng Đạo, phường 11, Quận Tân Bình, dọc đường tôi chứng kiến được xã hội đương thời: Có hai cậu trai chừng hai mươi lăm tuổi đèo nhau bằng xe Honda, xe ngừng lại, cậu ngồi sau nhảy xuống xe, tay cầm mã tấu đi về phía chiếc xe bus đã dừng lại trước mặt cậu trai ấy chừng 10 thước, lúc chuyện xãy ra, Hùng vừa chạy tới nơi, tôi thúc dục Hùng chạy nhanh qua để tránh "tai bay, vạ gió", Hùng nói: "- Chuyện hàng ngày xảy ra ở cái xã hội này đó anh!", rồi Hùng tiếp tục chạy đi tìm quán Năm Nữu theo lời chỉ dẫn của Nghi Yên, vì Nghi Yên bận họp mặt với anh chàng Hướng Đạo nào đó.
Khi chúng tôi đến nơi thì đã có Năm Nữu, Thu đứng chờ, vào trong còn có Bác Liệu, Chị Oanh, Tịnh Phúc, Hải, Hòa, Kiều, sau khi tay bắt mặt mừng, chúng tôi ngồi quây quần bàn tiệc, uống bia Tiger để hy vọng trúng thưởng giải hạng nhất, một chiếc xe Van Toyota đời mới. Nữu cho biết đã có một quyển Gia Đình Phật Tử Miền Vĩnh Nghiêm, trong ấy có điều hơi bất lợi, tôi trả lời với Nữu đó là vấn đề nói tới việc tiền bạc hỗ trợ sinh hoạt cho Gia Đình Phật Tử Vĩnh Nghiêm phải không ? Tôi nghĩ là không có vấn đề gì. Bác Liệu tiếp lời tôi cho biết nhờ quyển sách ấy, Thầy Thanh Phong mới hiểu rõ sinh hoạt của Gia Đình Phật Tử Vĩnh Nghiêm chúng ta từ trước đến nay. Tôi cũng nói thêm là trước kia Ái Hữu Vĩnh Nghiêm Hải Ngoại thường có hổ trợ hàng năm Trại Truyền Thống Tuệ Tạng, năm nay thì không có mặc dù tôi có lưu ý anh Tuệ Linh về vấn đề này, nhưng có ý kiến cho rằng mấy năm gần đây anh Thu không còn yểm trợ, nên tạm ngưng. Thật ra việc yểm trợ GĐPT Vĩnh Nghiêm là một trong những mục đích của Ái Hữu Vĩnh Nghiêm Hải Ngoại, đây là việc làm đầy ý nghĩa. Tôi không khỏi lấy làm tiếc cho quyết định như vậy.
Các anh chị cho biết, có thì quý vì nó khích lệ cho Huynh Trưởng và Đoàn sinh, mọi sinh hoạt anh chị em ở đây vẫn cùng nhau đóng góp, Bác nói thêm: “- Gặp khó khăn thì có Bồ Tát Thu đây, thật là công đức vô lượng”.
Tôi hiểu, ngày xưa khi tôi còn là Đoàn sinh hay mới là huynh trưởng, tuổi còn nhỏ, chưa đi làm, mỗi sinh hoạt đều phải xè tay xin quý Bác, chẳng hạn như Tập San Dũng in năm 1959, bìa in offset, bên trong quay Ronéo 200 số, Đại Đức Thanh Cát cho 500 đồng, gần đủ trang trải các chi phí. Mỗi lần đi trại, ngoài các em phải đóng góp, Thầy Chính Tiến hay Bác Lợi cho thêm, để trả tiền xe chuyên chở, còn nay các Trưởng đều có công ăn việc làm hay cơ sở thương mại, nhờ đó yểm trợ cho sinh hoạt dễ dàng hơn. GĐPT đã trưởng thành sau hơn nửa thế kỷ sinh sôi nẩy nở, có rất nhiều điều phát sinh mà những người thành lập nó đã không thể ngờ được.
Có người hỏi tôi về tình hình Ái Hữu Vĩnh Nghiêm Hải Ngoại, tôi nhắc lại ý kiến của một Trưởng nào đó đã nói: "Ngày nay, mỗi thành viên chúng ta nhìn lại bản thân mình, nhìn lại gia đình mình, mình là cha, là mẹ là ông là bà nội hay ngoại, đầu hai ba thứ tóc, mà người khác cũng vậy, như nhau, cho nên ai nói ai nghe, ai kính nể ai ?"
Nhớ lại, tôi có viết bài Thống Nhất Gia Đình Phật Tử, trong đoạn Một Chút Niềm Riêng, không phải tôi muốn nói đến những cái khó, những cái khổ mà tôi muốn nói tới bản tính người Việt chúng ta, ai cũng muốn lãnh đạo cả, ít ai chịu để người khác lãnh đạo mình. Còn trong bài Tính Sổ Cuối Năm, tôi muốn nói tới người Huynh Trưởng của tôi, cho đến mai sau anh ta vẫn là Huynh Trưởng, do vậy tôi đã trang trọng viết thêm ngay sau tựa bài: “Để tặng Trưởng Tâm Trí Nguyễn Quang Vui đã dẫn dắt, đào tạo, giúp đỡ tôi trở thành người Huynh Trưởng.", để đăng trên Trang nhà còn gốc gửi đăng Bản Tin không có câu đó.
Hùng hỏi thăm tình hình sức khỏe của Chị Hồng Loan, chị ấy không phải là chiến sĩ trở về với đôi nạn gỗ mà đã trở về Mỹ với chiếc xe lăn, vì hai chân chị đều bị tai nạn.
Anh chị em gửi lời thăm nhiều người quá, nào là anh Vui, anh Thống, anh Tuệ Linh, chị Hồng Loan, anh Lạc, anh Khiết, anh Tâm…, tình cảm còn nhiều, nhưng anh Thu phải cáo từ ra về chuẩn bị để ngày hôm sau ra Vũng Tàu dự hôn lễ của một người cháu, anh mời Thứ Năm sau, đến nhà anh dùng bửa cơm, Hải cũng xin phép về vì đường xa, hẹn Thứ Năm sẽ chở vợ là Trưởng Ngân sang thăm tôi. Nhìn lại đồng hồ đã gần 11 giờ đêm, ngại cho sức khoẻ của Bác Liệu, chúng tôi chia tay nhau.
Ra về, tôi cảm thấy buồn bởi vì Nữu và Hồng chia tay nhau đã mấy năm rồi, tuổi già phải sống với những kỷ niệm Lam ngày ngày gặm nhắm nổi cô đơn, sau hàng chục năm sống bên nhau ngoài đời cũng như trong đạo.
Hôm sau, 23-6-2005, tôi dành thì giờ để đi thăm anh Võ Đình Cường, con anh ra mở cổng cho tôi vào nhà, vào tới cửa, thấy anh đang ngồi đọc báo Giác Ngộ, tôi lên tiếng:
- Chào anh !
Anh chưa nghe, tôi phải chào lần thứ hai, anh ngưng đọc báo, nhìn tôi cười, chị Cường đang ở phòng ăn, nhìn sang thấy tôi, chị đi ra mời tôi ngồi với chị, rồi chị và tôi nói chuyện, anh chỉ ngồi nghe, chị hỏi anh Tập San Văn Hóa để tặng tôi, anh bảo chị lấy đi, tôi nhớ con gái tôi có mua, tôi chưa đọc, nên tôi trả lời với chị là đã có 4 số ở nhà, chị khỏi phải cho, chị cho biết thêm có những bài không được đăng, nhưng anh bảo cứ đăng có chi mà sợ !
Chị Cường kể cho tôi nghe về việc Thượng Tọa Giác Toàn và anh chị đi thăm Thầy Nhất Hạnh, ở chùa Pháp Vân, Phú Thọ, Thầy mừng rỡ và nói: "- À! Tôi đợi anh chị rất lâu, bây giờ mới đến!” Nói xong Thầy bảo thị giả đi lên lầu lấy một quyển sách biếu cho anh Cường. Chị cũng nhắc lại khi chị sang Mỹ, Thầy Mãn Giác cho xe đón chị đến chùa thăm Thầy, để tránh trường hợp khi chị đến Thầy lại không có ở chùa, nhân dịp này, chị cũng hỏi mấy câu hỏi về Thầy Nhất Hạnh như Bụt với Phật thì cũng như nhau,, Thầy đổi làm chi vậy? Xưa hàng tuần Thầy Nhất Hạnh đến nhà anh chị Cường để cùng viết báo, Thầy bảo càng viết nhiều thì sẽ càng hay, từ đó đến sau này Thầy Nhất Hạnh càng viết càng hay, nhưng anh Cường càng viết càng khô cằn hơn…
Rồi chợt nhớ ra điều quan trọng, chị nói:
- À ! Có anh Tuân ở Mỹ về, để tôi gọi điện thoại cho anh nói chuyện với anh Tuân.
Anh Tuân ấy là Thầy Phổ Hòa, sau khi chị gọi điện thoại, người nhà cho biết Thầy Phổ Hòa đi Vũng Tàu, hai hôm sau mới về, chị lấy giấy viết số Phone đưa cho tôi và nói thêm:
- Anh Tuân về ở nhà người con nuôi trên Gò Vấp, tối Chủ Nhật anh gọi mới có anh Tuân ở nhà.
Sau đó, tôi chào anh chị ra về, anh Cường đứng lên, nhưng sức yếu anh té ngồi xuống ghế, đứng gần tôi tiếp tay đỡ anh ngồi xuống, tôi với chị đi ra, anh lại cố gắng đứng lên đi vài bước ra đứng ở của, tôi phải quay lại chào anh lần nữa rồi cùng chị ra cổng.
Lần này về thăm, tôi thấy anh Cường rất yếu, tôi bổng nghĩ tới những tình cảm anh em với nhau, lúc còn sanh tiền nên năng thăm viếng, đừng để đến lúc trăm tuổi khỏi phải hối tiếc vì mình thiếu đi lại thăm hỏi nhau.
Tôi nhớ, có nhờ Bác Liệu chuyển tới anh Cường một quyển Gia Đình Phật Tử Miền Vĩnh Nghiêm, như một món quà gói ghém nhiều tình cảm của Trưởng Tuệ Linh và tôi gửi đến anh.
Rồi tôi đi tìm số 30A Bùi Thị Xuân, con đường bên hông Vườn Tao Đàn, đó là nhà của anh Nguyễn Hữu Huỳnh, không tìm thấy số 30A như Trần Đình Hùng đã cho, chỉ có số 30 Bis, căn phố án ngữ đường hẻm ra vào. Tôi bấm chuông, một thanh niên ra mở cửa, tôi hỏi có phải nhà anh Huỳnh không, thanh niên ấy trả lời đúng và mời tôi vào.
Đang ăn cơm trên bộ ván giữa nhà, chị Huỳnh và cô gái bỏ đủa ngưng ăn, chị Huỳnh bước đến gần tôi, chị cười nhưng chưa nhận rõ tôi, chị nói:
- Quen quá để chị nhớ coi !
Tôi nhớ chị Huỳnh đau tim, có lần phải chở đi cấp cứu, không muốn để chị phải hồi tưởng, nên tôi nói ngay:
- Em, Huỳnh Ái Tông đây chị.
- À! Phải rồi chú Tông!
Tôi nói:
- Chị ăn cơm đi !
- Không! Mừng chú về thăm cần chi ăn!
Rồi chị và con gái đưa tôi lên lầu, đến bàn thờ anh, tôi đốt cho anh nén hương và lạy anh bốn lạy, tôi thầm nói với anh: "Xin anh hiểu cho ngày anh mất, em không thể đưa tang, nhưng trong lòng em, anh luôn luôn được kính trọng và biết ân". Con gái anh lấy một tấm ảnh phóng to màu hồng nhạt, nhiều Huynh Trưởng đã ký tên vào đó, nào là anh Cường, anh Cầm, Bác Liệu, Nghi Yên, Nữu …. để yêu cầu tôi ký tên vào. Con gái anh cũng chỉ cho tôi thấy tấm ảnh chụp chung năm anh em của anh, gồm có người anh Cả còn ở Huế, anh Huỳnh thứ Hai, người thứ Ba, tôi có biết nhà ở đường Võ Văn Tần nay định cư ở Canada, người thứ Tư trước 1975 có cửa hiệu Trúc Lâm tại chợ Buôn Mê Thuộc, tôi biết cả hai vợ chồng anh, người ta thường gọi là ông bà Trúc Lâm, sau 1975 vượt biên sang Mỹ, trở lại Việt Nam dự đám chung thất của người em Út, rồi bị tai biến mạch máu não, mất ngay tại Việt Nam, ngưòi em Út theo Cách Mạng, bị tai biến mạch máu não mất đã hai năm trước. Hai người còn sống cũng đều bị tai biến mạch máu não, nên gia đình dấu tin, vẫn chưa biết anh Huỳnh và anh Trúc Lâm đã mất.
Chị Huỳnh nói thêm:
- Hồi đó, anh Huỳnh và chị ra Huế có dự lễ khai mạc Trại Vạn Hạnh, nay Ban Tổ Chức mời dự lễ bế mạc, chị và con gái chị sẽ ra dự.
Anh Huỳnh có cô con gái lớn tên Huê rồi tới con trai Hữu Đức ở California, con gái kế là Diệu Đức, nay là một nhà đạo diễn tên tuổi, còn cô gái tiếp chuyện với tôi, hình như là Nguyệt Đức đang giúp chồng có cơ sở kinh doanh ở Gò Vấp.
Thấy đã trưa, tôi chào chị Huỳnh và con gái chị ra về, nhưng chợt nhớ tới anh Tuệ Linh nhờ tôi một việc, nên tôi đi tìm thăm chị Cung Thị Lan Phương, tên của chị đẹp không khác chi người của chị.
Tôi ghé chung cư Nguyễn Thiện Thuật, tôi nhớ nhà chị ở góc đường nhưng tìm không ra, đành phải hỏi một người bán cà phê nhà nào của ông Đỗ Lợi Sanh, người bị tai biến mạch máu não, đi lại hơi khó khăn, đặc điểm này do chị Huỳnh vừa mới kể cho tôi nghe, ngày anh Huỳnh mất, anh Sanh khó khăn lắm cũng đến chi buồn, tay chân quờ quạn cũng lễ anh mấy lạy, may quá người bán cà phê biết nên chỉ cho tôi nhà anh Sanh.
Tôi bấm chuông anh Sanh ra mở cửa, anh không thay đổi mấy, đi lại cũng bình thường, anh không nhớ ra tôi, tôi phải nhắc:
- Tôi Huỳnh Ái Tông đây mà!
- Vào nhà chơi, tôi vừa mới đi ăn tiệc về, mới thay đồ ra, ngồi chơi đi!
Anh gọi vào trong:
- Em ơi có khách !
Rồi anh đi rót nước mời tôi uống, tôi ngồi chờ ở sofa khá lâu, lúc sau chưa thấy người nhưng nghe giọng nói của chị Lan Phương:
- À! Anh Huỳnh Ái Tông
Tôi nhìn lên, thấy chị Lan Phương từ trên lầu xuống, đã mất hết rồi dáng người nhỏ nhắn xưa kia, chị đã béo ra nhiều, không son phấn, trông chị thay đổi hẳn, giá mà tình cờ gặp chị ở ngoài đường, chắc rằng tôi đã không nhận ra được.
Tôi hỏi chị có tập Biên Bản Đại Hội Huynh Trưởng năm 1964 không? Chị trả lời là đã nghỉ sinh hoạt từ năm 1961 nên không có quyển ấy, chị nhắc đến anh Tôn Thất Sỹ, sau khi thôi làm Quận ở Đà lạt, anh Sỹ đã chuyển ra Côn Đảo, sau khi bàn giao năm 1975, anh cùng bạn bè lấy tàu đi, bị bắt lại rồi biệt vô âm tín luôn, gia đình anh Sỹ và gia đình chị Lan Phương ở Đà Lạt vẫn đi lại với nhau, các con anh Sỹ nay cũng đã thành đạt.
Anh Đỗ Lợi Sanh và chị Cung Thị Lan Phương trước khi lập gia đình, đều có ở trọ nhà anh Huỳnh, nên tôi biết anh Sanh từ dạo đó, sau này anh cũng đi sinh hoạt GĐPT. Còn Thầy Chân Kim (Trưởng Liên Phú), chị Lan Phương anh Tôn Thất Sỹ đều là Huynh Trưởng GĐPT Chánh Đạo, nhưng Trưởng Vui đã có lúc nhờ làm Đoàn Trưởng Thiếu Nam và Thiếu Nữ GĐPT Giác Minh, còn Tôn Thất Sỹ được mời làm giảng viên phụ trách dạy môn Hành Chánh của các khóa A Dật Đa, vì anh theo học Đốc sự Trường Quốc Gia Hành Chánh.
Tôi có hỏi thăm Cung Hữu Đàn là em trai của chị Lan Phương, xưa kia Đàn ở Đà Lạt xuống Sàigòn học, thỉnh thoảng đến Giác Minh chơi, Đàn cũng rất dễ mến. Chị Lan Phương cho biết Đàn ở Mỹ, vài tuần sau sẽ về nghỉ Hè ở tại nhà chị.
Chị Lan Phương cho biết, hai năm trước anh chị Cường bị tai nạn xe, anh Cường bị chấn thương sọ não nên nay anh yếu và quên nhiều, còn chị bị gãy chân. Nhờ biết được chi tiết này, tôi đã có giải đáp vì sao anh Cường ngồi nghe hơn là nói và sức khỏe anh đã yếu nhiều so với trước kia.
Một em học sinh cũ mời chúng tôi đi chơi ở Mũi Né, Phan Thiết, tôi bận nên từ chối, bù lại tôi nhận lời tới nhà em chơi và đi ăn cơm tối ở quán chay Thiền Duyên, đường Nguyễn Văn Đậu Gia Định vào tối Thứ Hai 27-6-2005
Vợ chồng đôi bạn cũ, muốn cho tôi gặp lại những bạn bè cùng làm trong một công ty cũ, nên tổ chức một cuộc họp mặt với nào là Giám Đốc, Phó Giám Đốc, Thủ quỹ, Trưởng Phòng và vài công nhân tại Quán Ta, nằm trên đường Nguyễn Thị Diệu, cạnh chợ Đũi cũ. Dù vậy, đôi vợ chồng này vẫn chưa hài lòng, ưu ái mời riêng chúng tôi và gia đình con gái tôi tối Thứ Ba 28-6-2005, đi ăn cơm tại quán cơm chay Tyb, nằm trên đường Trần Quang Khải, chủ quán này là em của Trịnh Công Sơn. Quán ăn có máy lạnh, trình bày trang nhã, tiếp đãi lịch sự, món ăn đặc biệt hương vị Huế.
Để những ngày chót lo sắp xếp hành trang, nên tôi đã thay đổi buổi hẹn ở Phở Hòa của Thu vào tối Thứ Tư 29-6-2005. Khi tôi đến thì đã có Bác Liệu, Nữu, Hòa, chị Oanh, Tịnh Phúc, lên lầu ngồi vào bàn ăn một chốc có thêm anh Sơn, năm nay anh đã 75 tuổi, vẫn sống độc thân, một chút có thêm Cao Bá Hưng, Hưng tặng cho tôi hai bức thư pháp, rồi Hải và Ngân đến và sau cùng là chị Thanh. Còn Hùng vắng mặt vì cậu ta được đi tham quan ra Bắc và sang cả Trung Quốc, một chuyến đi hữu ích cho Hùng và không phải tốn kém.
Hôm ấy tôi mới biết Hòa, xưa kia là Oanh Vũ GĐPT Giác Long, nay là Gia Trưởng GĐPT Giác Nguyên, anh ta nhớ và nhắc tới Trưởng Trần Ngọc Lạc thường ít nói hay cười có đồng tiền ở trên má.
Chị Oanh chọn chỗ ngồi gần tôi, để chị tâm sự vài việc. Tôi nghĩ rằng ở đâu và lúc nào cũng vậy trong sinh hoạt có những hiểu lầm, có những khó khăn, chỉ có thông cảm, thương yêu nhau, tha thứ cho nhau thì mọi việc mới dễ dàng, mỗi lần vượt qua một khó khăn, chúng ta học thêm một bài học, bài học nào cũng cần phải có tứ vô lượng tâm: Từ, Bi, Hỷ, Xả thì dễ thành công.
Chắc chị Oanh cũng hiểu rằng tôi cũng không tránh khỏi những phiền toái như chị, ngoài Tứ Vô Lượng Tâm, cố gắng thêm chữ Nhẫn, mọi việc rồi sẽ trôi qua, để còn lại thanh tịnh trong tâm mình là điều đáng được nhất.
Chị cũng nhắc tới chị "Oanh mập", hiện nay là người hộ trì Tổ đình Vĩnh Nghiêm rất đắc lực, và được thầy Trụ Trì Thanh Phong tín cẩn, chị không có gắn bó lắm với GĐPT.
Bác Liệu có gửi cho tôi một lá thư cám ơn những anh chị đã đóng góp ủng hộ Bản Tin, danh sách trong lá thư này có sai một chút về số tiền giữa chị Mỹ và tôi. Bác có gọi điện thoại định ra phi trường tiển tôi, nhưng 4 giờ sáng phải có mặt ở phi trường nên tôi xin Bác miễn đưa tiển, Bác nhờ tôi chuyển lời kính thăm sức khỏe Thầy Chính Tiến và thăm hết anh chị em AHVN Hải Ngoại.
Một hôm trước ngày về, tôi ghé thăm Trưởng Lê Xuân Thiệu, năm nay đã 70 tuổi nhưng vẫn còn đi làm, sắp về hưu vào cuối năm. Trưởng đã cho tôi biết Trưởng Nguyễn Khánh Thuận một hôm bị tai nạn xe té dọc đường, tưởng không sao khi về nhà đến đêm bị ói mửa, chở vào bệnh viện thì rơi vào tình trạng hôn mê, rồi mất trong đêm ấy. Trưởng Trúc Hải ở Cam ranh vào cùng Trưởng Thiệu đi đám tang của Trưởng Thuận.
Tôi nhớ trước 1975, trưởng Thuận ở gần nhà tôi, khu Cư Xá Đô thành, sau 1975 Trưởng ấy dời về khu Nguyễn Tri Phương, có lần Trúc Hải vào, chúng tôi đến nhà thăm Trưởng Thuận, nhưng nay tôi không thể nào nhớ ra, tôi muốn đến chia buồn với chị Sáu, nhưng Trưởng Thiệu hình như cũng không nhớ rõ.
Hồi đó sau khi Trưởng Vui rời bỏ Giác Minh, tôi lên thay, Trúc Hải làm Đoàn Trưởng Đoàn Nam Phật Tử La Hầu La, Trưởng Thuận Đoàn Trưởng Thiếu Niên, Trưởng Thiệu Đoàn Trưởng Nam Oanh Vũ, còn có cả Trưởng Quýnh nữa, chúng tôi thường gặp nhau thảo luận sinh hoạt tại nhà trọ của Trúc Hải ở gần quán Cà phê Năm Dưỡng, không xa trường Pétrus Ký.
Lâu lắm rồi tôi không gặp Trúc Hải, anh là một Huynh Trưởng đầy nhiệt tâm và lý tưởng, anh sống khắc khổ với bản thân mình, nhưng với tôi anh luôn có tấm lòng bao dung, trong sinh hoạt GĐPT cũng như đời sống, anh vừa mới đi làm liền bỏ tiền mua chiếc xe Vélo Solex của Trưởng Thuận cho tôi đi sinh hoạt và đi học, một lần khác năm 1965 ra Quảng Trị thăm gia đình anh, anh cho tôi một máy chụp ảnh Minolta nhỏ rất xinh, lại lần khác ra Nha Trang tổ chức thi Tú Tài 2 Kỹ thuật, anh ra đón tôi về Cam Ranh thăm ông cụ và gia đình anh, vậy mà từ ngày sang Mỹ tôi chưa hề có lần nào về tìm kiếm thăm anh. Cho nên tình có cũng như không !
Cho tôi cám ơn những anh chị đã hưởng ứng giúp Bản Tin của GĐPT Vĩnh Nghiêm ở Việt Nam, và cám ơn Bác cũng như những anh chị đã dành cảm tình cho tôi trong những ngày Trở lại Việt Nam. Tình Lam luôn luôn đậm đà, lan tỏa như sương khói, như có như không.
15-7-2005